België wordt regelmatig getroffen door extreme weersomstandigheden. Overstromingen, hagelbuien, tornado’s,… komen steeds vaker voor. Het is daarom niet ongebruikelijk dat er schade wordt veroorzaakt. De schade beperkt zich niet tot bomen en gebouwen. De projectie van objecten kan ook schade aan voertuigen of andere materiële objecten veroorzaken.

Maar hoe word je in zo’n geval gecompenseerd?

Valerie. L, 40 jaar, Durbuy : “Na een storm viel de boom van mijn buurman op mijn veranda, waardoor deze ernstig beschadigd raakte. Mijn brandverzekeraar vergoedde mij na aftrek van een eigen risico van 500 euro voorzien in mijn contract. Ik heb contact opgenomen met mijn buurman om er geld voor terug te krijgen. Zijn burgerlijk aansprakelijkheidsverzekeraar weigert mij echter te vergoeden door een geval van overmacht in te roepen en in het bijzonder de uitzonderlijke sterkte van de wind die dag.”

Het advies van onze expert

Als je slachtoffer bent van schade aan uw gebouw na een storm, is het eerste wat je moet doen contact opnemen met jouw brandverzekeraar die in zijn contract een verplichte dekking biedt voor de schade veroorzaakt door de storm. De meeste brandcontracten voorzien echter in een contractueel eigen risico dat op je kosten blijft en dat in mindering wordt gebracht op de aan jouw verschuldigde vergoeding. Het is echter altijd mogelijk om het te verhalen op een derde partij die aansprakelijk zou zijn. Dit geldt ook als je geen brandverzekering hebt voor je gebouw.

In het geval van Valerie kan de verantwoordelijkheid van haar buurman worden gedragen op grond van zowel artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek als artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek.
Artikel 1382 BW bepaalt dat eenieder die door zijn schuld schade veroorzaakt, verplicht is deze te herstellen. In dit voorbeeld zal het nodig zijn om een fout van de buurman aan te tonen, namelijk dat hij zich niet gedroeg als een normaal, redelijk en voorzichtig man (het niet onderhouden van de boom), de schade en het oorzakelijk verband tussen de fout en de schade.
De bewijslast ligt hier bij degene die de schade heeft geleden en die daarvoor vergoeding vordert.

Maar als eigenaar/bewaarder van de boom, kan de buurman ook aansprakelijk worden gesteld op grond van artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek dat bepaalt dat iedereen verantwoordelijk is voor de schade veroorzaakt door een gebrekkig goed die hij in zijn bezit heeft.
In afwijking van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek is het hier niet nodig om aan te tonen dat de buurman een fout heeft begaan. Dit artikel vestigt een wettelijk vermoeden van verantwoordelijkheid bij van de bewaarder van het goed.
Met andere woorden, de bewijslast is omgekeerd: de eiser hoeft alleen maar te bewijzen dat de schade is veroorzaakt door iets gebrekkigs. Het is niet nodig om de oorzaak van het defect te bewijzen.

Indien de tegenpartij zijn aansprakelijkheid wil betwisten, is het aan hem om te bewijzen dat de schade te wijten is aan een vreemde oorzaak (bijvoorbeeld veroorzaakt door een derde, overmacht zoals storm).
Als de boom van de buurman valt, wordt aangenomen dat deze is aangetast door een gebrek. Het is dan aan je buurman om te bewijzen dat de boom gezond was en dat de schade te wijten is aan een geval van overmacht (hier dus door de storm)

Bij een storm zal de windsnelheid én het voorwerp die de schade heeft veroorzaakt van belang zijn om te oordelen of er sprake is van overmacht. Zo zal er misschien sprake zijn van overmacht als een boom omvalt bij een bepaalde windsnelheid, maar zal dit niet het geval zijn als een hele muur bij dezelfde windsnelheid omvalt. Een muur moet namelijk bestand zijn tegen een zware storm.
De rechtspraak over windsnelheid varieert om te spreken van overmacht. Er wordt hierbij ook rekening gehouden of in de regio gelijkaardige schadegevallen hebben voorgedaan. Bij geen interventie door een brandverzekeraar of een derde kan het rampenfonds ook ingrijpen als de storm als natuurramp wordt erkend. Het fonds zal echter alleen ingrijpen voor het deel van de schade dat niet verzekerbaar is bij brand. Het fonds zal niet tussenkomen voor schade die verzekerbaar was in een brandverzekering, zelfs als je geen brandverzekering hebt afgesloten.
.
De aanvraag bij het rampenfonds moet worden ingediend binnen de drie maanden na de publicatie in het Belgisch Staatsblad van de erkenning als natuurramp.

Het resultaat

Legal Village stelde de buurman en zijn verzekeraar op de hoogte en stelde dat hij als bewaarder van de boom verantwoordelijk was voor de schade aan de veranda van zijn verzekerde.
De verzekeringsmaatschappij kon een geval van overmacht niet aantonen of dat de schade te wijten was aan een vreemde oorzaak.
Valerie kreeg haar eigen risico vergoed.

De leerpunten

• Vooraf: ben je op de hoogte van een aankomende storm.
  Neem de nodige voorzorgsmaatregelen:
  • Sluit alles goed af.
  • Maak alle goederen die kunnen wegvliegen vast of stockeer ze op een veiligere locatie.
  • Parkeer ook je wagen op een veilige plaats (bv. niet onder bomen), bij voorkeur in een garage.

• Neem altijd contact op met jouw brandverzekeraar of verzekering omnium bij een voertuig als eerste stap in geval van schade aan je bezittingen na een storm. Je brandverzekeraar grijpt in als onderdeel van de waarborg storm voor schade aan je gebouw en de omnium verzekeraar voor schade aan je voertuig.
• Bewaar altijd de bewijsstukken van je schade. Stel een offerte op voor reparaties en maak foto’s. Controleer ook of er in de regio gelijkaardige schadegevallen hebben voorgedaan.

• In geval van non-interventie van een verzekeraar of bij een eigen risico, kan je jouw schade steeds verhalen op een derde die aansprakelijk zou kunnen worden gesteld.
• Als de storm wordt erkend als een natuurramp kan het Rampenfonds onder bepaalde voorwaarden ingrijpen.